2972 марта ўқилди.

      Nabaviy odobni o'rganishdan oldin odobning o'zi haqida biroz bilib olsak, foydadan xoli bo'lmaydi.

      Hofiz ibn Hajar rohimahulloh aytadi: "Odob – maqtovga sazovor so`z va amalni bajarishdir. Karamli axloqlarni ushlash odobdir".          

     "Yaxshi deb bilingan amallar uzra bo`lish odobdir".      

     "O`zingdan kattani ulug`lab, o`zingdan kichikka mehr ko`rsatishing odobdir".

        Junayd rohimahullohdan odob haqida so`rashganida: "U chiroyli hayot tarzidir", degan. 

       Odob insonlarning katta-yu kichigi haqida xabar beruvchi tashqi belgi hamdir. Shu boisdan ham bolaga odob berish va uni odob libosida tutib turish , xulqiy tarbiyaning eng avvalgilaridan hisoblanadi.

 Nabaviy odobning birinchisi–ota-onaga nisbatan:

     Imom Navaviy rohimahulloh “”Al–Azkor” da “Bolani va o`quvchini o`zining otasi va ustozini ismi bilan chaqirishdan qaytarish, degan bobni keltirganlar:

     Abu Hurayra roziyallohu anhudan, u zot aytadilar: Nabiy sallollohu alayhi va sallam bir yigit bilan bir kishini ko`rdilar va yigitga: “Bu kim?, dedilar. U: Otam, dedi. U zot alayhissalom: “Uning oldida yurma va unga so`kish eshittirma. (Ya`ni, xunuk amaling sabab seni odobga chaqirish uchun va senga jahl qilib otangni so`kiladigan ishni qilma. Bu Navaviyning sharhlari.) Otangdan avval o`tirma va uni ismi bilan chaqirma, dedilar.

      Abu G`asson aytadi: Otam bilan chiqib, toshloq yerda ketayotgan edim, menga Abu Hurayra roziyallohu anhu uchrab qoldilar va: “Bu kim?, dedilar. Men: Otam, dedim. U zot: “Uning oldida yurma. Lekin, uning ortida yoki yonida yur va birontasi sen va otangning orasiga tushib olishiga yo`l qo`yma. Otang o`tirgan uyning ustida ham yurma. Otang unga qaragan go`shtli suyakni yema, balki otang uni yegisi kelar, dedilar.

 

     Ota–onaga murojaat qilish odobi:

 

         Imom Qurtubiy tafsirlarida keltirishlaricha, Abul Baddoh Tajiybiy aytadi: Saiyd ibn Musayyabga: Qur’ondagi ota–onaga yaxshilik qilish borasidagi har bir oyatni tushundim, illo “Isro” surasi, 23–oyatidagi  “kariym so`z”dan murod nimaligini bilolmadim, dedim. Ibn Musayyab rohimahulloh: “Gunohkor qulning qo`pol, qattiqqo`l xo`jayiniga aytadigan so`zidir, dedi. Umar ibn Hattob roziyallohu anhu “kariym so`z”ni tafsir qilib: “U ota–onaga: Otajon! Onajon!, deb aytmog`ing, deganlar.

               Ota-onaga nazar solish odobi:

 

          Imom Tabaroniy, Ibn Abbos roziyallohu anhumodan, aytadilar: Rasululloh sallollohu alayhi va sallam: “Agar ota-ona bolasiga nazar solsa va bolasi ularni hursand qilsa, bola uchun bir jonni ozod qilganlik (savobi) boqladi, dedilar. Shunda: Yo Rasululloh! Agar uch yuz oltmish marta nazar solsachi?, deyilgandi. U zot alayhissalom: “Alloh akbar, dedilar.

      

    Munoviy rohimahulloh “Fyzul–Qodiyr”da, Ibn Abbos roziyallohu anhumodan, u zot aytadilar: “Qaysi bir inson ota-onasining yuziga mehr–shafqat nazari ila qarasa, Alloh taolo unga ana shu nazari sabab maqbul va mabrur haj (savobi)ni yozib qo`yadi, dedilar. 

       Imom Buxoriy “Adabul–Mufrad”da Valid ibn Numayrdan rivoyat qiladi. U kishi otalarining: “Aytishgan ediki: “Tuzatish Alloh taolodan va odob esa otalardan, deb aytganini eshitgan ekan.

      Bugun odob-axloq, madaniyat degan niqob ostida beodoblik va madaniyatsizlik targ'ib qilayotganlarning ta'siri kuchayib bormoqda. Bolalarga nabaviy odob berilmasa, ularning sof tabiatlari "ommaviy madaniyat" kabi viruslar ularni ma'nan halok qilishi tayin.