МУХТАСАРУЛ ВИҚОЯ МАТНИ 2-қисм
12 май 2020 й.
1040 марта ўқилди.

 
МУХТАСАРУЛ ВИҚОЯ МАТНИ
2-қисм

Ошлаш ҳукмлари
Инсон ва тўнғизнинг терисидан бошқа ҳар қандай тери ошлаш ила пок бўлади. Ошлаш ила пок бўлувчи тери шаръий сўйиш ила ҳам пок бўлади. Шунингдек гўшти ейилмаса ҳам шаръий сўйиш ила ўша гўшт пок бўлади. Бўлмагани бўлмайди. Ўлимтикнинг юнги, суяги, (тиши) пайи покдир. Инсонники ҳам.
فَ ح صلٌ )أَ ح حكَام احلآبَاهر (
بهحئ رٌ فهيهَا نََُسٌ، أَحو مَاتَ فهيهَا حَحي وَانٌ وَانح تَ فَخَ أَحو تَ فَسَّخَ، أَحو
مَاتَ همثحل آ هَْم يٍ أَحو شَاة : ي حن زَ ح كلُّ مَائههَا إه ح ن أَحمكَ ،ََ وَإهلاَّ فَ قَ ح د ر
مَاءٍ فهيهَا بهقَحوهل ذ وَ ح ى بَصَارَة .
ФАСЛ
 (Қудуқларнинг ҳукмлари)
Ичига нажас тушганда ёки ичида ҳайвон ўлиб ишганда ёки ёрилганда ёки ичида одамдек ёки қўйдек нарса ўлганда имкони бўлса қудуқнинг барча суви чиқарилади. Бўлмаса, қудуқда қанча сув борлиги ҳақида икки билгувчи кишининг гапига асосланиб ўша миқдор чиқарилади.
وَهفي حَ نَ ه و جََْاجَةٍ أَحربَ ع ونَ إهلََ ه ست هينَ، وَهفي حَ نَ ه و ع ح ص فورٍ نه ح ص ف
ذَلهكَ، لَْحوًا وَسَطًا، وَغَ ه يْهه ح يتَسَ ب بههه .
وتَ حن ج س هم حَ وَقح ه ت الح وق وه ع هإ ح ن ع لهمَ، وَإهلاَّ فَ محن ذ يَ حومٍ وَلَحي لَةٍ، وَإه ه ن
انح تَ فَخَ فَ محن ذ ثَلاَثَهة أَيَّامٍ وَلَيَالهيهَا، وَقَالا : محن ذ وه جدَ .
Товуқ каби нарсалар ўлганида қирқ пақирдан олтмиш пақиргача чиқарилади. Чумчуқ каби нарсалар ўлганида унинг ярми чиқарилади. Пақирнинг ўртачаси бир пақирга ҳисоб, бошқачаси ўшанга қиёс. Қудуққа тушган вақти маълум бўлса, ўша вақтдан нажас деб эътибор қилинади. Билинмаса, бир
кеча кундуз деб эътибор қилинади. Ишган бўлса уч кеча ва кундуз деб эътибор қилинади. (Имом Муҳаммад ва Имом Абу Юсуф раҳимаҳумаллоҳ) “топилган вақтидан нажас деб эътибор қилинади” деганлар.
)أَ ح حكَا م الآسَاهر (
وَ سحؤ ر احلآ هَْم ه ي وَالحفَرَ ه س وَ ك ه ل مَأح كوهل اللَّ ح حهم : طَاههرٌ، وَه سبَاه ع
الحبَ هَائههم : هَ نُسٌ، وَاحلههرَّةه وَالدَّجَاجَهة الح مخَلاَّةه وَه سبَاه ع الطَّحه يْ وَسَوَاكه هَ
الحب ي و ه ت : مَ ح ك روه . وَا ح لْهمَاهر وَالحبَ غح ه ل : مَ ح ش كوكٌ فهيهه .
يَ تَ وَضَّأ بههه وَيَ تَ يَمَّ م إه ح ن عَ ه دمَ غَحي ره ، وَالحعَرَ ق كَالسُّحؤهر . 
Сарқитлар ҳукми
Одам, от ва гўшти еядиганларнинг сарқити покдир. Йиртқич ҳайвонларники нажасдир. Мушук, қўйиб юборилган товуқ, йиртқич қушлар ва уй зараркунандаларининг сарқити макруҳдир. Эшак ва ҳачирнинг сарқити шаклидир. Ундан бошқаси топилмаса, у ила таҳорат қилиниб сўнгра таяммум қилинади. Тер сарқит кабидир.
فَ ح صل التَّ يَمُّهم
)بَا ب التَّ يَمُّهم (
التَّ يَمُّ م يََحل ف الح و ضوءَ وَالحغ ح سلَ ه عحندَ الحعَ ح جهز عَ هَ الحمَاهء لهب حع ه دهه
هميلاً، أَحو لهمَرَضٍ، أَحو بَ حر ،ٍْ أَحو عَ د وٍ، أَحو عَطَشٍ، أَحو عَدَهم آ لَةٍ، أَحو
خَحو ه ف فَ حو ه ت مَا يَ فو ت لاَ إهلََ خَلَفٍ، كَصَلَوةه الحهعي ه د ابحتهدَاءً أَحو بهنَاءً،
وَا ح لَْنَازَةه لهغَحه يْ الحوَهه لِ .
ТАЯММУМ ФАСЛИ
Таяммум боби
Таяммум - сувдан у бир мил (1848 метр) узоқликда бўлгани учун ожиз бўлинганда ёки касаллик ёки совуқ ёки душман ёки чанқоқ ёки сув олиш асбоби бўлмаганлиги ёки ҳайит намози ва маййитнинг валийсидан бошқа
киши учун жаноза намози каби ўринбосари бўлмаган ибодатнинг ўтиб кетиш хавфи бўлганда - таҳорат ва ғусл ўрнига ўтади. Ҳайит намози ёки жаноза намози кабиларда уларга киришишдан аввал таяммум қилса ҳам жоиз, улар асносида таҳорат кетганида ҳам таяммум қилса, жоиз.
) ه صفَة التَّيمُّهم (
وَ هوَ )ضَحربَ تَا ه ن ( ضَحربَةٌ لهمَ ح س ه ح وَ ح جهههه، وضَحربَةٌ لهيَدَيحهه مَعَ
همحرفَ قَحيهه، عَلَى ك ه ل طَاههرٍ هم حَ ه جحن ه س احلأَحر ه ض، وَلَحو بهلاَ نَ حقعٍ، وَعَلَحيهه
مَعَ الح ق ح درَةه عَلَى الصَّهعي ه د، بهنهيَّهة أَ اَْهء الصَّلاَة ه.
وَيَ ه صحُّ قَ حبلَ الحوَقح ه ت وَالطَّلَ ه ب هم الرَّفهيهق، وَي صَله ي بهوَاحدٍ مَ ا
شَاء . 

Таяммум сифати
У (икки уриш) - намозни адо қилиш нияти ила - бир уриш юзни масҳ қилиш учун, бир уриш икки қўлни тирсаклари билан масҳ
қилиш учун бўлиб ер жинсидан бўлган ҳар қандай нарсага – жанги бўлмаса ҳам – тўғри бўлади. Турпоққа қудрати бўла туриб чангга таяммум қилса жоиз. Ибодат вақти кириши ва ёнидаги шеригидан сув сўрашидан аввал таяммум қилса, жоиз. Бир таяммум ила ҳоҳлаганича намоз ўқийди.
)نَ وَاقه ض التَّ يَمُّهم (
وَيَ حن ق ضه نَاقه ض الح و ضوهء وَق ح درَت ه عَلَى مَاءٍ كَافٍ لهط حههرهه لاَ هر تَّْ ه .
وَن ه دبَ لهرَا ه جيهه صَلَوت ه آ ه خرَ الحوَقح ه ت، وَ هَ يَ ب طَلَب ه قَ ح درَ غَحلوَةٍ إه ح ن ظَنَّه
قَهريبًا. وَإهذَا ذكََرَه هفي الرَح ح ه ل لاَ ي هعي د الصَّلَوة .
 
Таяммумни бузувчилар
Уни таҳоратни бузувчи, покланишга кифоя қилувчи сувга қодир бўлиши бузади. Муртад бўлиши эмас. Сув топишига ишониб турган киши учун намозини охирги вақатигача кечиктириши мандубдир. Сувни яқин деб гумон қилувчига уни бир ғалва (184,80 метр(
миқдорида қидириш вожиб бўлади. Агар сувни
нарсаларининг ичида эканлиги ёдига тушса, таяммум ила ўқиган намозини қайта ўқимайди.

فَ ح صل ال مَ ح س ه ح
الحمَ ح س ح عَلَى ا ح لْ فَّحه ين جَائهزٌ لهحل م ح ح ه د ه ث ونَ مَ حَ عَلَحيهه
الحغ ح س ل . وَفَ حر ضه خط وطٌ قَ ح درَ ثَلاَ ه ث أَصَابهه ع الحيَ ه د هفي أَ ح سفَلَ
هم السَّا ه ق .
وَيََ و ز عَلَى ا ح لْ حر موقَ حه ين وَمَا يَ ح ست ر الحكَحعبَ وَي ح م ه ك بههه السَّفَ ر .
 
Масҳ фасли
Ғусл вожиб бўлмаган бетаҳорат киши учун икки махсига масҳ тортиш жоиздир. Унинг фарзи - тўпиқдан пастга (ҳар бир оёққа) уч қўл бармоғи миқдоридаги чизиқлардир тортишдир. Икки журмуққа ва улар ила сафар қилиш мумкин бўлган ҳар қандай нарсага масҳ тортса бўлади.
وَ شهرطَ كَحون همَا مَحلب وسَحه ين عَلَى ط حهرٍ تَا م وَقحتَ ا ح لَْدَ ه ث، لاَ هفي
ا ح لَْبهيْةَه، وَلاَ بَأحسَ به س قوه طهَا إهلاَّ عَ حَ بَ حرءٍ .
وَلاَ ي ح مسَ ح سَاته ر غَحه يْ ال هرح ج ه ل إهلاَّ ههيَ . وَ مدَّت ه لهحل مهقيهم يَ حومٌ
وَلَحي لَةٌ، وَلهحل مسَافههر ثَلاَثَةٌ هم حَ وَقح ه ت ا ح لَْدَ ه ث .
Таҳорат кетган вақтида иккала оёққа комил таҳорат ила кийилган ҳолатда бўлиши масҳ тортиш жоизлигининг шартидир. Жабирада бундай шарт йўқ. Жабира тузалиш сабабидан тушмаса, унинг тушишида ҳеч нарса йўқ. Оёқни тўсувчидан бошқа фақатгина жабирага масҳ тортилади. Махсининг муддати таҳорат кетган вақтдан бошлаб муқим учун бир кеча ва кундуз, мусофир учун уч кеча ва кундуз.
)نَ وَاقه ض الحمَ ح س ه ح عَلَى ا ح لْ فَّحه ين (
وَنَاقه ضه نَاقه ض الح و ضوهء، وَ م ه ضيُّ ا لح مدَّةه، وَ خ رو ج أَ ح كثَهر الحعَهق ه ب إهلََ
السَّا ه ق .
وَبَ حعدَ أَحَ ه د هَذَيح هَ احلأَحمرَي هَ هَ يَ ب غَ ح سل هرح جلَحيهه فَ قَ ح ط . وَ يَ ح منَ ع ه خَحرقٌ
يَ حب دو همحنه قَ ح د ر ثَلاَ ه ث أَصَابهه ع ال هرح ج ه ل أَ ح صغَهرهَا، وَ ح يَمَ ع خ رو ق خ ف
لاَ خفَّحه ين .
وَهفي سَفَهر الح مهقيهم وَعَ ح ك ه سهه قَ حبلَ يَ حومٍ وَلَحي لَةٍ ي حعتَبَ ر احلأَ ه خيْ ، وَبَ حعدَ هَِا
يَ حنهزع .
 
Масҳни бузувчилар
Масҳни бузувчилар таҳоратни бузувчилар, махсининг муддати ўтиши ва оёқ кафтининг аксар қисми махсининг тўпиғ баробаридаги ўрнига чиқиши. (Охирги) икки ҳолатда икки оёқни ювишнинг ўзи вожиб бўлади. Оёқ бармоғининг энг кичигининг уч миқдорича бўлган тешик масҳ тортишни манъ қилади.
Бунда бир махсининг тешиклари жамълаб қаралади, икки махсиники эмас. Бир кеча ва кундуз вақт ўтишидан аввал муқим мусофир бўлса ёки мусофир муқим бўлса, охирги ҳолат ҳисобга ўтади. Ўша вақт ўтгач махсиларини ечади.
فَ ح صل ا ح لَْح ي ه ض 
)بَا ب ا ح لَْحي ه ض (
ا ح لَْحي ض مٌَْ يَ حن ف ضه رَه ح م بَالهغَةٍ لاَ اَْءَ به هَا وَلاَ إهيَاسَ به هَا، وَأَقَ لُّه
ثَلاَثَة أَيَّامٍ وَلَيَالهيهَا، وَأَ ح كثَ ره عَشَرَة . وَأَقَلُّ الحطُّحههر خََحسَةَ عَشَرَ يَ حومًا،
وَلاَ حَدَّ لأَ ح كثَهره ه.
وَالطُّحه ر الح متَخَله ل بَ حينَ الدَّمَحه ين هفي مدَّتههه، وَمَا رَأَ ح ت هم حَ لَحونٍ فهيهَا ه سوَى
الحبَ يَا ه ض : حَحيضٌ
Давоми бор...

МУХТАСАРУЛ ВИҚОЯ МАТНИ 

китобидан 

«орқага

Бухоро -
Бомдод: 06:45
Куёш: 07:40
Пешин: 13:10
Аср: 16:40
Шом: 18:20
Хуфтон: 19:55
Тўлиқ тақвим »
ТАСАВВУФ » Маърифий ислом »
Сайтдан излаш
Telegram