Ота-оналарни эъзозлаш кексаларни эъзозлашнинг бошидир
Ҳар бир ота-она ỹз фарзандини чексиз меҳр-муҳаббат, шавқат, куч-ғайрат ва моддий имкониятларини сарфлаб уларни тарбиялайди ва таълим беради. Фарзандлар ҳам ёшлигидан бошлаб, дунёга келишига сабаб бỹлган ота-оналари ҳақларини адо этишлари борасида тушунтириб борилишади.
Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг йигирмадан зиёд ояти шарифаларида фарзандларга ота-она ҳурмати, иззати, уларга доимо яхшилик қилиш ва розиликларини топиш муҳим амаллардан бири эканини баён қилган. Жумладан, Аллоҳ таоло Анкабут сурасининг саккизинчи ояти каримасида шундай васият қилинади:
«Биз инсонни ота-онасига яхшилик қилишга буюрдик…»
Демак, фарзанд ота-онасига яхши муомалада, ширин сухандон бỹлишлари лозим бỹлади. Жаноб Расули акрам (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ỹз ҳадисларида ота-онага яхшилик қилиш ҳақида шундай деганлар:
«Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Роббининг розилиги ота-онанинг розилигидир. Роббининг норозилиги ота-онанинг норозилигидир,» дедилар».
Имом Ғаззолий (р.а) ỹзларининг китобларида ота-онанинг розилиги ҳақида гапириб туриб, қуйидаги мисрани айтганлар:
Осмондан тушса Исо (а.с),
Ҳаққингга қилса дуо.
Тавбанг қабул бỹлмас асло,
То падар бỹлгунча ризо.
Фарзанд ота-онанинг розилигини олиш учун қуйидаги амалларни бажаришлиги зарур бỹлади.
· Аввало барча ишларда ота-онадан маслаҳат олишлари;
· Яхши нарсаларни ỹзидан аввал ота-онага тақдим этади;
· Ота-онанинг маслаҳатлар ва насиҳатларини жону дил билан қабул қилиши;
· Ота-онанинг рухсатисиз уларнинг хонасига кирмаслик;
· Уларнинг олдида баланд овозда гапирмаслик, «уфф» демаслик;
· ота-онадан олдин таомга қỹл узатмасликдир.
Расулуллоҳ (с а в) марҳамат этадилар: « Ота-онасига яхшилик қилиб, яхши муомалада бỹлиб, уларни мазмун этган кишининг умри баракали, узун бỹлади.аксинча уларни ранжитиб, хафа қилган кишининг умри қисқа булади».
Қиёмат куни энг оғир жазолановчилар ота-онасини ранжитганлар бỹлади. Ўша даҳшатли кунда Аллоҳ рахматидан уларни узоқ қилади.
Абдуллоҳ ибн Умардан ривоят қилинади: Бир киши йиғдаб қолган ота-онасини ташлаб ҳижрат қилиш учун Набийнинг (с. а. в) олдиларига келганида, Расулуллоҳ (с. а. в): «Уларнинг олдига қайтгин ва уларни қандай йиғлатган бỹлсанг, шундай кулдиргин», дедилар.
Хулоса қилиб айтганда, ота-онангга ҳеч бир озорни раво курма! Қандай яхши сỹз бỹлса ỹшани раво кỹр! Фарзанд ота-онасининг ёнида ỹзини қанчалик хокисор тутса, шунчадик яхшидир.
Газли шахар «Абдул кодир Жилоний »
жомеъ масжиди имом-хатиби: Г.Хусенов.