ОТА-ОНА ҲАҚИНИ АДО ЭТИШ ОСОН ЭМАС
03 ноябр 2023 й.
46 марта ўқилди.
ОТА-ОНА ҲАҚИНИ АДО ЭТИШ ОСОН ЭМАС
Ҳадис илмининг султони Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳнинг Aл-Aдаб ал-Муфрад асарларидаги ота-она ҳақини адо қилиш бобида келган иккинчи ҳадис.
عَنْ أَبِي بُرْدَةَ قَالَ : سَمِعْتُ أَبِي يُحَدِّثُ أَنَّهُ شَهِدَ ابْنُ عُمَرَ رَجُلًا يَمَانِيًّا يَطُوفُ بِالْبَيْتِ، حَمَلَ أُمَّهُ وَرَاءَ ظَهْرهِ، يَقُولُ : إِنِّي لَهَا بَعِيرُهَا الْمُذَلَّلُ إِنْ أُذْعِرَتْ رِكَابُهَا لَمْ أُذْعَرْ ثُمَّ قَالَ: يَا ابْنَ عُمَرَ، أَتَرَانِي جَزَيْتُهَا؟ قَالَ: لَا ، وَلَا بِزَفْرَة وَاحِدَة. ثُمَّ طَافَ ابْنُ عُمَرَ، فَأَتَى الْمَقَامَ، فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ قَالَ: يَا ابْنَ أَبِي مُوسَى، إِنَّ كُلَّ رَكْعَتَيْنِ تُكَفِّرَانِ مَا أَمَامَهُمَا.
Абу Бурдадан ривоят қилинади:
“Отамнинг куйидагиларни айтаётганини эшитдим:
“Ибн Умар яманлик бир одамнинг орқасига онасини кўтариб олиб: “Мен онам минган ювош туяман, Уловлари чарчаса ҳам, мен чарчамасман”, деб Байтуллоҳни тавоф қилаётганини кўрибди.
Сўнгра у: “Эй Ибн Умар! Онамнинг ҳаққини адо қилдим-ми?”деди.
“Йўқ! Бир марта оҳининг ҳаққини ҳам», деди. Кейин Ибн Умар тавоф қилди. Мақомга бориб,
икки ракъат намоз ўқиди-да, сўнгра: “Эй Ибн Абу Мусо! Ҳар икки ракъат ўзидан олдин ўтган (гуноҳлар)нинг каффороти бўлади”, дедилар”
Яман шаҳридан юра олмайдиган онани Макка шаҳрига олиб келиш, елкасига кўтариб етти марта тавоф, етти марта Сафо-Марво қилиш, яна Яман шаҳрига олиб бориш, фарзанд учун жуда катта бир хизматдир. Aна шундай қилинган хизмат ҳам оналаримизни тортган битта оҳини ҳаққини адо қилолмас экан. Нуҳ алайҳиссалом 950 йил умр кўрганлар. Гарчи биз ҳам шунча умр кўриб ота-онамизга кечаю-кундуз хизмат қилсакда, уларни ҳаққларини адо этолмаймиз.
Буюк саҳобалардан Aбдуллоҳ ибн Масьуд розияллоҳу анҳунинг оналари сув сўраган эканлар. Шунда Aбдуллоҳ ибн Масьуд розияллоҳу анҳу қарасалар уйда сув ёқ. Ташқарига чиқиб, қудуқдан сув олиб уйга келгунларига қадар оналари ухлаб қолдилар. Оналарининг олдиларига шу сувни ушлаб тоннга қадар кутган эканлар.
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳнинг олдиларига бир йигит келиб “Ҳаж қилганман яна бир марта ҳаж қилмоқликни онамдан сўрадим, рози бўлдилар ҳажга борсам бўладими” деб сўради. Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ: “Дастурхон олдида онанг билан ўтирмоғинг, мен учун нафл қилган ҳажингдан кўра яхшироқ” деган эканлар.
Ота-онамиз ҳаёт бўлсалар уларни олдиларида кўпроқ бўлмоғимиз, уларни хизматларини қилмоғимиз, уларга ёрдам бермоғимиз ва уларни дуоларини олмоғимиз лозим. Вақт ғанимат, ҳаёт ғанимат улар биз учун омонатдирлар. Бир кун оламдан кўз юмсалар уларни топиб бўлмайди, ҳаттоки ҳидларини топиб бўлмайди. Шундай экан ҳар бир фарзанд ота-онасига гўзал хизмат қилмоғи лозим бўлади.
Жобир домла Элов
Бухоро вилояти бош имом-хатиби,
Мир Араб олий мадрасаси ректори
«орқага
